Słabe rotatory wewnętrzne
Rotatory wewnętrzne uda są znacznie słabsze od swoich antagonistów. W końcu rotatorów zewnętrznych jest znacznie więcej, a wśród nich znajduje się potężny mięsień pośladkowy wielki.
Do najważniejszych mięśnie, które wykonują pronację uda, możemy zaliczyć: naprężacz powięzi szerokiej oraz mm. pośladkowe mniejsze.
Naprężacz powięzi szerokiej (tensor fascia lata m.)
Zaczyna się na przedniej części grzebienia talerza biodrowego, sięgając kolca biodrowego górnego przedniego. Jego włókna łączą się z powięzią pośladkową – ważna jest więc relacja między naprężaczem a mięśniem pośladkowym średnim, z którym graniczy od tyłu. Brzusiec mięśnia nie jest duży i już na wysokości krętarza większego kości udowej przechodzi w pasmo biodrowo-piszczelowe, kończące się na kłykciu bocznym piszczeli na tzw. guzku Gerdy’ego. Zgodnie z taśmami Myersa pasmo biodrowo-piszczelowe przechodzi płynnie w przedział boczny goleni.
Naprężacz powięzi szerokiej jest zrośnięty z mięśniem pośladkowym średnim, z którego filogenetycznie się wywodzi.
Mięsień ten przebiega ponad dwoma stawami: biodrowym i kolanowym.
Czynności
- W stawie biodrowym: zgina, obraca do wewnątrz, odwodzi.
- W stawie kolanowym: ustala wyprostowany staw kolanowy, zgina staw kolanowy, który początkowo jest już zgięty.
Unerwienie
Nerw pośladkowy górny L4-S1
Unaczynienie
Tętnica pośladkowa górna od t. biodrowej wspólnej, tętnica okalająca udo boczna od t. głębokiej uda.
Mięsień pośladkowy średni i mały
[foogallery id=”2344″]Po lewej stronie mięsień pośladkowy średni (gluteus medius m.)
Częściowo przykrywa mięsień pośladkowy mały. Brzusiec rozciąga się od kresy pośladkowej przedniej do tylnej, a jego ogon sięga bocznej części krętarza większego kości udowej.
Po prawej stronie mięsień pośladkowy mały (gluteus minimus m.).
Obejmuje obszar talerza biodrowego od kresy pośladkowej przedniej do dolnej, kończy się na przedniej części krętarza większego kości udowej. Leży bezpośrednio na kości miednicznej.
Mięsień pośladkowy mały i średni pełnią podobne czynności. Z powodu dużej rozpiętości mięśni pośladkowych małych, ich włókna będą pełnić antagonistyczne do siebie funkcje. To znaczy część przednia obu mięśni będzie zginać w stawie biodrowym, rotować do wewnątrz (głównie m. pośladkowy mały), a części tylne prostować, rotować na zewnątrz (głównie pośladkowy średni). Poza tym odwodzą w stawie biodrowym, pochylają miednice w stronę boczną (kiedy są niewydolne, pojawia się objaw Trendelenburga).
Oba mięśnie pośladkowe mają takie samo unaczynienie i unerwienie jak m. naprężacz powięzi szerokiej.
Mięsień przywodziciel wielki (adductor magnus m.)
Mięsień przywodziciel wielki. Usunięto mięśnie: krawiecki, czworogłowy uda i przywodziciel długi.
Rozpoczyna się na dolnej części kości miednicznej: od dolnej gałęzi kości łonowej po guz kulszowy. Biegnąc do kości udowej, tworzy tzw. rozwór ścięgnisty przywodzicieli, czyli otwór między jednym a drugim ścięgnem. W otworze tym biegną naczynia udowe, które po przejściu przez rozwór nazywa się już naczyniami podkolanowymi. Mięsień więc kończy się w dwóch miejscach: na wardze przyśrodkowej kresy chropawej oraz na guzku przywodzicieli tuż powyżej nadkłykcia przyśrodkowego kości udowej.
Z powodu swojej nietypowej budowy, przywodziciel wielki pełni dla siebie antagonistyczne funkcje.
Czynności
- Część przyczepiająca się do kresy chropawej rotuje udo na zewnątrz, natomiast część, która pociąga za przyczep przy guzku przywodzicieli rotuje do wewnątrz.
- Mięsień ten jest oczywiście najsilniejszym przywodzicielem stawu biodrowego oraz jego silnym prostownikiem. Niektóre z włókien mięśnia zginają udo.
Unerwienie
Gałąź tylna nerwu zasłonowego L3-L4 oraz nerw piszczelowy L4-L5.
Unaczynienie
Tętnica zasłonowa i tętnice przeszywające.
Prócz powyższych mięśni, udo nieznacznie nawracają: mięsień półbłoniasty, mięsień półścięgnisty oraz mięsień smukły. Niektóre podręczniki w ogóle nie wymieniają tych mięśni. Czy więc na 100% są to rotatory wewnętrzne uda?