O tej książce dowiedziałem się przypadkiem na jednej z facebookowych grup fizjoterapeutycznych od Tomasza Chomiuk, który prowadzi podcast pt. Recepta na ruch i który jest jednym z autorów książki.
Podręcznik zredagowany jest przez wielu autorów – naliczyłem około 30 nazwisk. Znacznie podnosi to poziom wydania, ponieważ każdy klinicysta porusza się w obszarze przez siebie znanym, nie ma więc tzw. lania wody czy dziwnie sformułowanych zdań. Cała książka opisana jest w sposób przystępny dla fizjoterapeuty, lekarza czy pielęgniarki.
Głównymi redaktorami książki są: kardiolog i internista Marek Kuch, kardiolog i internista Maciej Janiszewski oraz kardiolog i internista Artur Mamcarz.
Wydawnictwo Medical Education to polska firma działająca od 2002 roku. Mimo obecności na rynku 20 lat nie wiedziałem wcześniej o istnieniu tego wydawnictwa prawdopodobnie ze względu na brak publikacji kierowanych bezpośrednio fizjoterapeutom.
Książka została wydana w 2014 roku, co stanowi pewną wadę, ponieważ wytyczne kardiologiczne zmieniają się w zasadzie z roku na rok. Publikacja nie była aktualizowana od tego czasu. Książka wydana została w miękkiej oprawie w formacie B5. Okładka książki przedstawia ludzi uprawiających nordic walking, obok których wyrastają drzewa z sercami zamiast liści, i w zasadzie cała książka opiera się na konieczności ciągłej rehabilitacji, dbania o aktywność fizyczną i zdrowy styl życia.
Niestety mój egzemplarz rozpadł się po paru miesiącach użytkowania. Nie posiadam innych książek tego wydawnictwa, więc nie wiem, czy to jednostkowy przypadek, czy może problem leży w seryjnym łączeniu książki. Podręcznik ma około 400 stron, papier jest kredowy, czcionka wyraźna, dobrze się czyta, jest miejsce na własne notatki na akapitach.
Podręcznik podzielony jest na 12 rozdziałów. Poniżej lista rozdziałów:
- Podstawy anatomii i fizjologii układu krążenia
- Najważniejsze jednostki chorobowe w kardiologii
- Najważniejsze badania diagnostyczne w kardiologii
- Czynniki ryzyka chorób serca i metody interwencji niefarmakologicznej
- Farmakoterapia i leczenie zabiegowe w schorzeniach układu krążenia
- Rehabilitacja kardiologiczna w różnych stanach klinicznych
- Pacjent z chorobami układu krążenia rehabilitowany ze wskazań pozakardiologicznych – o czym musi pamiętać fizjoterapeuta
- Psychologiczne, psychoterapeutyczne i psychiatryczne uwarunkowania rehabilitacji pacjentów z chorobami układu krążenia
- Organizacja rehabilitacji kardiologicznej w Polsce
- Zatrzymanie krążenia podczas rehabilitacji kardiologicznej – zasady postępowania
- Kadra i wyposażenie ośrodków rehabilitacji kardiologicznej
- Gdzie poszukiwać aktualnych wiadomości i wytycznych na temat rehabilitacji kardiologicznej
Ściśle na rehabilitację kardiologiczną poświęcono ponad 100 stron. Opisano postępowanie z pacjentami w fazie szpitalnej, poszpitalnej, po zabiegach planowych i nie planowych, po przeszczepach serca, z niewydolnością serca, z nadciśnieniem tętniczym i innymi schorzeniach kardiologicznymi oraz geriatrycznymi. Znajdziemy również informacje na temat organizacji rehabilitacji kardiologicznej w Polsce, zasad postępowania w przypadku zatrzymania krążenia podczas rehabilitacji oraz informacje dotyczące zalecanego wyposażenia ośrodków rehabilitacji kardiologicznej.
Oprócz kilku rozdziałów dotyczących stricte fizjoterapii w winnych częściach również znajdziemy odniesienia do naszej specjalizacji. Przykładowo w rozdziale dotyczących farmakologii znajdziemy informacje o wpływie leczenia farmakologicznego na adaptację pacjenta do wysiłku. Narracja książki nakierowana jest na fizjoterapię i widać, że tego starali się trzymać autorzy poszczególnych działów.
Książka opisywana jest z perspektywy klinicysty, to znaczy podawane są konkretne rozwiązania, konkretne objawy sugerujące diagnozę, zalecane postępowanie z danym pacjentem. Książka odpowiada na takie pytania jak m.in. jakie powinno być tętno treningowe pacjenta kardiologicznego, jakie są względne i bezwzględne wskazania do zaprzestania wysiłku fizycznego, ile powinna trwać dana faza rehabilitacji, jakie zabiegi fizjoterapeutyczne powinno być wykonywane w danej fazie rehabilitacji, jakie zabiegi fizjoterapeutyczne są ogólnie przeciwwskazane u pacjentów kardiologicznych, a jakie powinny być wykonywane ze szczególną ostrożnością, jak powinien być prowadzony trening siłowy pacjentów kardiologicznych.
Publikacja dotyczy głównie problemu rehabilitacji pacjentów w fazie szpitalnej oraz poszpitalnej w zakresie państwowego systemu rehabilitacji. Stąd najwięcej na książce skorzystają osoby pracujące w ośrodkach, które mają podpisane umowa z narodowym funduszem zdrowia. Mimo wszystko wyniosłem wiele informacji, które pomogą mi w pracy z pacjentami w fazie przewlekłej na NFZ w przychodni z chorobami sercowo-naczyniowymi oraz w pracy w fizjoterapii domowej.
Do każdego rozdziału podane jest piśmiennictwo, które zwykle jest zbiorem wytycznych, rekomendacji albo podręczników polskich. Tak jak wspomniałem, książka napisana jest w sposób zrozumiały, czyta się ją bardzo szybko.
Książka zawiera zdjęcia USG serca, EKG, zdjęcia RTG z koronarografii, tabele ułatwiające naukę i przyswajanie wiedzy. Brakuje zdjęć ćwiczeń rehabilitacyjnych, zaopatrzenia ortopedycznego, zdjęć przedstawiających rozruszniki oraz obrazujących objawy pacjentów (np. obrzęki).
Podręcznik można zakupić za około 80 zł. Myślę, że jak na wiedzę zawartą w podręczniku cena jest odpowiednia. Przy okazji sprawdzenia ostatniego rozdziału podręcznika, dowiedziałem się o 25 Sympozjum SRKiFW PTK, które odbywa się końcem maja 2022. Zachęcam do sprawdzenia.